Mam oczywiście na myśli prez. Stjepana Mesicia, który przez ostatnie tygodnie żegnał się ze stanowiskiem co, jak przyznał, przychodzi mu z ciężkim sercem. Wierzymy, bo ostatnio gdzie nie klikniesz, tam Mesić:). Po przeczytaniu paru z nim rozmów, mam wrażenie, że prez. Mesić żegna nie tylko swoich chorwackich „poddanych”, ale – jako ostatni przewodniczący prezydium ś.p. SFRJ – całą tę …tfu! Jugosławię :)
Nie będę się bardzo wyzłośliwiać na prez.Mesiciu, choćby dlatego, że jego wysiłki w kwestii powrotu do Chorwacji serbskich uchodźców uważam za szczere.
*
Tymczasem wróćmy do BiH i tego, co na jej temat miał ostatnio do powiedzenia były chorwacki prezydent. A miał ci on, miał – przede wszystkim niezłego szumu narobił jego niedawny komentarz do (który to już raz?) zapowiedzi Milorada Dodika rozpisania referendum o odłączeniu RS od BiH. Mesić, na którego Mile działa wyraźnie jak płachta na byka stwierdził, że w razie spełnienia owych (przesławnych już) obietnic „przeciąłby korytarz posawski przy pomocy akcji zbrojnej”.
Grubo się Stipe tłumaczył i wyjaśniał dziennikarzom, że to jego osobiste stanowisko, wyrażone w „luźnej” rozmowie, a nie stanowisko władz Chorwacji. Tymczasem większość komentatorów, jak się okazało, nie ma poczucia humoru i zrozumiała ową „luźną” rozmowę, jako swojego rodzaju wypowiedzenie wojny, złośliwie przy tym dodając, że Mesiciowi nie zostało na nią już wiele czasu.
„A czym jest to referendum, jak nie realizacją Wielkiej Serbii Miloševicia?” – pyta retorycznie ex-prezydent dodając, że Dodik, choć nie jest jedynym, to jednak najbardziej destabilizującym Bośnię politykiem. („Novosti”, M.Čulić, R.Dragojević)
Podobnie jak większości tzw.obserwatorów, tak i Mesiciovi nie podoba się bośniacko-hercegowiński „porządek” oparty na układzie z Dayton. Zresztą każdemu, kto czytał „Aneks nr 4” nietrudno zgodzić się z faktem, że tzw.Dayton doprowadził do zatrzymania działań wojennych, pomógł zwaśnionym stronom zakopać topór wojenny, ale nie wprowadził żadnych mechanizmów, aby BiH mogła funkcjonować jak normalny kraj (cokolwiek to znaczy:). „Wszyscy wiedzą, że Dayton nie funkcjonuje, ale uparcie trzymają się go, jakby jutro miała wybuchnąć wojna, a to nierealne.” – twierdzi Stipe (po 10 latach prezydentury – przypomnijmy).
„W jednym entitecie gnieżdżą się Chorwaci i Boszniacy – mówi S.M. – a w drugim reżim, który myśli, że kiedy wspólnota międzynarodowa się zmęczy, [RS] zyska możliwość (…) odłączenia się od BiH i przyłączenia do Serbii”.
I tu szczerze watpię – do Serbii się nie przyłączy, bo Serbia (już oficjalnie kandydat do UE) nie potrzebuje garbu w postaci RS, tak jak przez 10 lat Mesicivi nie wpadło do głowy przyłączenie do Chorwacji zachodniej Hercegowiny.
Pomysł z trzecim entitetem też nie wydaje się Mesiciovi szczególnie szczęśliwy, bo jak sądzi, to rozwiązanie tylko dla 1\3 bh.Chorwatów. Zdecydowanie też opowiada się za planowanymi zmianami w chorwackim prawie wyborczym, mającym ograniczyć bh.Chorwatom głosowanie w chorwackich wyborach prezydenckich i parlamentarnych RH.
No tak, o głosy w Hercegowinie Mesić już pewnie nie zawalczy:), aczkolwiek podoba mi się krytycyzm w stosunku do rodaków z BiH, kiedy „rozprawia się” z ich przed\wojenną przeszłością i nie przyznaje racji tym chorwackim nacjonalistom, którzy płaczą nad losem Chorwatów w Sarajewie zapominając, że przed 1992r. gros ministrów (w tym bh. min.obrony) w BiH, wielu profesorów na Uniwersytecie, dyrektorów dużych firm było Chorwatami. Ich zdecydowanym błędem było słuchanie podszeptów z Zagrzebia oraz lokalnych wichrzycieli pokroju Mate Bobana twierdzących, iż każdy Chorwat, który nie opuści Sarajewa jest zdrajcą chorwackiego narodu.
Ogólnie rzecz biorąc prez. Mesić jako, jak się to mówi - świadek historii, w tym np. rozmów Miloševcia z Tudjmanem, jest kopalnią wiedzy o burzliwym okresie rozpadu Jugosławii, a i na komunikatywności mu ponoć nie zbywa..:)
W cytowanym tu już wywiadzie stwierdza m.in., że Tudjman z Miloševiciem zgadzali się we wszytkim. „To był braterski związek, bez jednej plamki”.
W 1997r. w wywiadzie udzielonym M.Delalić i S.Šačić mówił: ”Milošević planował wojnę, wliczył w to i genocid i przesiedlenia. Tudjman był pod wrażeniem Miloševicia. W Karadjordjevie kalkulował, że skoro już planuje się likwidację BiH, byłoby dobrze, by i Chorwacja zabrała cząstkę [bh.] terytorium i stworzyła Wielką Chorwację. Pokazał tym, że nie był żadnym wielkim wizjonerem, ale wielkim naiwniakiem.”
Dzisiaj Mesić przypomina też, że Milošević początkowo pragnął dla siebie i większej części Chorwacji, ale kiedy okazało się, że nic z tego nie będzie, zaczął pertraktacje z Tudjmanem. Ani jeden ani drugi nie burzyli się, gdy Serbowie z Krajiny opuszczali Chorwację, bo Miloševiciovi ta masa była niezbędna do zasiedlenia Kosowa. Ci jednak, wcale się tam nie wybierali… „Oni [chorwaccy Serbowie] być może są największymi ofiarami tej wojny” – twierdzi Mesić. Nie ma tu oczywiście na myśli liczby zabitych. „Chodzi o to, że jak jedno ciało opuścili [Chorwację] razem z wojskiem i zostawili wszystko, co mieli”.
Z okazji dzisiejszego Światowego Dnia Kota, o komentarz poprosiliśmy naszego zagrzebskiego korespondenta: "Nie ze mną żadne kici, kici..." zdaje się mówić to spojrzenie...:)
*
Ze wszystkich jednak myśli, wspomnień i refleksji ex-prezydenta Chorwacji najbardziej utkwiło mi przesłanie, które skierował S.M. do bośniacko-hercegowińskich Chorwatów i Serbów radząc im, by i jedni i drudzy swoją politykę kreowali w BiH, albowiem „Serbowie z BiH są obywatelami BiH, a ich stolicą jest Sarajevo”, tak jak „Chorwaci z BiH są obywatelami BiH, i ich stolicą jest Sarajevo”. (Dodał przy tym, iż zdaje sobie sprawę, że wśród chorwackich polityków są i tacy, którym odpowiadają plany Dodika, bo tym samym w podobny sposób mogliby ogłosić powstanie trzeciego entitetu. Muszą jednak pamiętać, że „(…) są konstytucyjnym bh. narodem a nie mniejszością narodową w BiH, ani diasporą i nie opuścili Chorwacji, by się osiedlić w BiH”).
Odebrałam te słowa z mieszanymi uczuciami, po pierwsze dlatego, że „przesłanie” Mesicia jest w pewnym sensie aroganckie. Nie można najpierw (przepraszam za kolokwializm) ludziom mieszać w głowach, a potem pokazywać im gdzie ich miejsce.
Okazuje się, że moją intuicję potwierdził mój ulubiony ostatnio bloger – Haris Pašović (http://www.harispasovic.blogger.ba/). I jego dotknęły prezydenckie słowa, ale nie żeby się obraził:), wręcz przeciwnie, ze spokojem szachisty analizuje sprawę następująco: „Nie zauważyłem, by Mesić poświęcił czas na rozmowę z obywatelami serbskiej narodowości w BiH, żeby się dowiedzieć, co oni myślą. (…) Prezydent Tadić oświadcza, że w żywotnym interesie Serbii jest BiH jako jedno państwo, w tym samym czasie Dodik twierdzi, że [jedność] BiH jest nie do utrzymania, a razem siedzą (…) na meczu Francja-Serbia; [do tego] Dodik twierdzi, że jego stolicą jest Belgrad. (…) Obydwaj prezydenci takimi wystąpieniami wyrażają swój bardzo niski pogląd o naszej inteligencji, (…) jesteśmy dla nich politycznymi neandertalczykami i tępymi obywatelami jakiegoś tępego kraju”. Ale przede wszytkim pan Pašović (zasłużony dla bh.teatru reżyser) zastanawia się, czy sami bh.obywatele nie doprowadzili do tego, że są postrzegani tak a nie inaczej? Bo „(…)w jaki to niby sposób Sarajevo okazuje mieszkańcom pozostałych miast, że jest [także] ich stolicą. (…) „Może niektórzy Boszniacy oczekują, że Serbowie z RS przyjadą do Sarajewa i powiedzą „Drodzy Boszniacy, uprzejmie was prosimy uwględnijcie naszą najgłębszą potrzebę, by Sarajevo było i naszą stolicą. Z miłością. Wasi Serbowie”.
Może powinni zrobić to 27-latkowie z Banja Luki, którzy nigdy nie byli w Sarajewie (sic!). A co dla Sarajewa znaczy Banja Luka? – pyta dalej H.P. Dla tych wszytkich, którzy ledwie pamiętają wojnę. Kiedy chorwaccy i boszniaccy przedstawiciele prezydium ostatni raz rozmawiali z Serbami? Czy istnieje jakiś program, który sprawi, że młodzi ludzie z obu entitetów zaczną się poznawać?
Oczywiście, możliwość taka istnieje na planie kultury, sportu, estrady, ekonomii; choć „Śnieg” A.Begić, i „Grbavica” J.Žbanić nie były pokazywane w RS (a były w Belgradzie).
Najważniejsze kontakty – konkluduje H.P. - dokonują się na poziomie indywidualnym, „więc kiedy już wydamy walkę mediom i rządom, może nie będziemy musieli wysłuchiwać kazań z sąsiednich państw, (…) stworzymy wspólne państwo i wspólne Sarajevo i wspólną Banja Lukę. (…) Nie mamy nic do stracenia. (…) Prezydencie Mesić – Pana państwo to Republika Chorwacji, a Pana stolicą jest Zagrzeb. Prezydencie Tadić, Pana państwo to Republika Serbii, a Pana stolicą jest Belgrad”.
*
Święte słowa:). I kiedy już obywatele BiH przystąpią radośnie do twórczej pracy nad wspólnym państwem, może ukoronowaniem ich wysiłków będzie wspólny prezydent? Prezydent wszystkich Bośniaków!:)
I zostanie nim Željko Komšić…?:)
Jak na razie „Komša” powrócił do pisania swego prezydenckiego bloga (http://www.zeljkokomsic.blogger.ba/)
W pierwszych słowach po długim milczeniu postanowił rozliczyć się przed narodem\ami ze swego stanu posiadania, tak więc w skrócie dla tych co lubią cyferki (lu-cyferki:) szybkie spojrzenie w głąb prezydenckiego portfela:
- ostatnia wypłata po odliczeniu spłaty kredytów - 3501 KM
- liczba kredytów - 5
- zadłużenie bankowe ogółem 74 tys.euro
- oszczędności - 950eu (dla 4-letniej córeczki Lany)
- mieszkanie – jedno, 72mkw
- samochód – brak :)
- żona Sabina (Muzułmanka – dodajmy), nie pracuje zawodowo, prowadzi dom;
Ze „sprawozdania” dowiadujemy się również, iż podczas studiów Ž.K. pracował fizycznie, był też nocnym stróżem, zrobił dyplom prawniczy, a za pierwsze pieniądze zarobione po wojnie kupił parę dżinsów.
Od kilu lat Komšić jest „chorwacką częścią składową” 3-osobowego Prezydium BiH.
Największy sukces? Może wtedy, kiedy bh. Chorwaci zgodnie zaśpiewają „Nie przenoście nam stolicy do Zagrzebia”. :)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz